Wat is een Pulmonaalstenose?

Pulmonaalstenose (PS) is één van de meest voorkomende aangeboren hart afwijkingen bij de hond. Een aangeboren hartafwijking is een misvorming van een anatomische structuur tijdens de foetale fase en is daardoor aanwezig bij de geboorte.

Bij pulmonaalstenose is er een obstructie ter hoogte van de pulmonaalkleppen, die liggen tussen het rechter ventrikel (kamer) en de Arteria Pulmonalis (longarterie). Het veneuze (gedesoxygeneerd) bloed komt vanuit de periferie van het lichaam terug naar het rechter atrium (voorkamer) , vervolgens naar het rechter ventrikel van waaruit het naar de longarterie gepompt wordt voor reoxygenatie (zuurstof opname).

Wanneer de pulmonaalkleppen, of de anatomische zone net boven of onder de kleppen vernauwd zijn, dan moet het bloed vanuit de rechter kamer als het ware doorheen de pulmonaal kleppen regio “geperst” worden naar de longarterie. Dit veroorzaakt een turbulentie in de bloedstroom en de dierenarts constateert een “bijgeruis” tijdens auscultatie.

Pulmonaalstenose kan bij alle rassen voorkomen, maar bepaalde rassen zoals de Engelse Bulldog, de Westhighland Terrier, de Beagle, de Fox Terrier, Samoyeed, Chihuahua lijken hiervoor meer gepredisponeerd te zijn.

Bij de meeste PS zijn enkel de kleppen aangetast met een onvoldoende ontwikkeling en fusie van de kleppen. Dit wordt type A pulmonaalstenose genoemd.

In andere gevallen met pulmonaalstenose zijn niet enkel de kleppen maar ook de weefselstrukturen onder en boven de kleppen aangetast. Dit is type B pulmonaalstenose.

Tenslotte zijn er ook uitzonderlijk pulmonaalstenoses waarbij de coronaire arteries een fout verloop kennen, waardoor ze rond de longarterie lopen en als het ware een afsnoering van deze tonen op de hoogte van de pulmonaalkleppen. Deze laatste afwijking is geregeld beschreven bij de Engelse Bulldog.

Pulmonaalstenose veroorzaakt een verminderde bloedstroom naar de longen, wat resulteert in een verminderde oxygenatie van het bloed. Hierdoor krijgt de hond klachten als een verminderde uithouding en soms toevallen (syncopes). Terzelfdertijd zal het rechter ventrikel meer spieren maken om met een grotere kracht het bloed doorheen de pulmonaalkleppen te sturen. Door deze verhoogde druk wordt het rechter ventrikel dikker en stijver wat symptomen van rechter hartfalen zal uitlokken.

Rechter hartfalen kenmerkt zich door een vergrote en gestuwde lever en ascites gezien wordt. Finaal kan een verdikt rechter hart ook ritmestoornissen uitlokken die op hun beurt kunnen verantwoordelijk zijn voor syncopes (toevallen).

Hoe gebeurt de diagnose van een pulmonaalstenose?

Pulmonaalstenose wordt dikwijls gevonden bij jonge honden. Meestal is het enige symptoom een bijgeruis dat gedetecteerd wordt bij een routine onderzoek bij de dierenarts. Een echocardiogram (ultrasound van het hart) zal de diagnose bevestigen door een onmiddellijke visualisatie en zal ook andere eventueel aanwezige aangeboren hartafwijkingen uitsluiten.

Tijdens het onderzoek wordt net als bij de aortastenose de ernst van de pulmonaalstenose bepaald door middel van drukgradiënt metingen met Doppler echocardiografie. Een drukverschil minder dan 40 mmHg wordt als mild beschouwt en heeft een goede prognose met een normale levensverwachting. Een drukgradiënt tussen 40 en 80 mmHg is een matige pulmonaalstenose waarbij sommige honden jarenlang geen klachten hebben, maar toch symptomen gaan ontwikkelen op latere leeftijd. Deze honden moeten geregeld een echocardiografisch onderzoek krijgen om de aandoening goed te monitoren. Wanneer de drukgradiënt meer dan 80 mmHg bedraagt, heeft men een erge pulmonaalstenose.

De sleutel voor succesvol behandelen van een pulmonaalstenose is een tijdige diagnose en een ballondilatie (balloon valvuloplasthy) laten uitvoeren alvorens er symptomen optreden. Dit is een minimaal invasieve interventionele ingreep om de drukgradiënt te verminderen.

Deze procedure, een ballon dilatatie of balloon valvuloplasthy wordt uitgevoerd in dierenartsenpraktijk Deprest in Ruiselede.