Wat is Hypertrofische CardioMyopathie (HCM)

Feline HCM is de meest voorkomende hartziekte bij katten.

Deze is gekenmerkt door een abnormale verdikking (hypertrofie) van de hartspier die de wanden van het hart vormen. De hartwanden worden dikker en stijver, zodat deze onvoldoende kunnen uitzetten wanneer deze gevuld worden met bloed. Hierdoor zal er een kleiner volume bloed rondgepompt worden bij elke hartslag.

Stijvere en dikkere wanden van de hartkamers (ventrikels) veroorzaken een hogere druk, waardoor op een gegeven moment de voorkamers (atria) uitrekken.

Aanvankelijk zal de kat met HCM geen symptomen tonen. Dit noemen we de asymptomatische fase. Maar, na een tijdje zal de druk toch stijgen in de linker voorkamer, waardoor zuurstofrijk bloed uit de longen minder vlot afvloeit met als gevolg een uitrekking (dilatatie) meestal alleen van de linker voorkamer. Hierdoor zal bloed gemakkelijker in de longbloedvaten blijven staan om ten slotte te lekken in de longen. Dit is longoedeem (pulmonair oedeem). Bij katten kan dit ook vrij vocht in de borstkas zijn (pleurale effusies). Doordat er vocht in de longen of in de borstkas aanwezig is, zal de kat in ademnood komen. De kat gaat zich niet meer in een rolletje leggen om te slapen, maar blijft in sternale houding liggen, en het ademhalingsritme in rust loopt gauw op tot 40 – 50 keer per minuut (normaal is de ademhaling in rust minder dan 30 per minuut). Hier spreekt men van een symptomatische fase, waarbij de kat in Congestief Hartfalen (CHF) is.

Wanneer beide voorkamers uitgerokken (gedilateerd) zijn, kan er ook vocht in de buik opgestapeld zijn (ascites).

Welke katten zijn aangetast door HCM?

HCM is een erfelijke aandoening bij de Maine Coon kat, de Ragdoll kat en de Britse korthaar kat. Eigenlijk kan elke kat, raskat of straatkat, HCM ontwikkelen.

HCM is erfelijk bij elk ras, zelfs bij de straatkat. De gemiddelde leeftijd waarbij HCM gediagnosticeerd wordt is 6 jaar, maar dit schommelt in realiteit tussen de 6 maanden en de 16 jaar.

Deze hartziekte kan gedurende meerdere maanden, zelfs meerdere jaren asymptomatisch verlopen. Zodoende wordt HCM meestal gediagnosticeerd wanneer de kat reeds in een meer gevorderd stadium zit en dus in de symptomatische fase verkeert.

Hoe wordt HCM gediagnosticeerd?

Een grondig klinisch onderzoek, met een volledige anamnese kan aanleiding geven tot een verdachtmaking voor HCM. Meestal hebben HCM katten een bijgeruis, ook tijdens de asymptomatische fase. Enkel wanneer de ziekte vergevorderd is zien we congestief hartfalen. Andere symptomen zijn lusteloosheid, weinig eetlust, gewichtsverlies, geen zin om te spelen of om zich te wassen, en vooral moeilijk ademen.

Momenteel is de beste test om Feline CardioMyopathie op te sporen echocardiografie door een ervaren dierenarts cardioloog. De echo toont verdikte hartwanden, en meestal ook andere afwijkingen als gevolg van de verhoogde druk in de ventrikels zoals een uitgezet atrium, Samming van de mitraliskleppen, obstructie van het ventrikel op einde systole enz. Echocardiografie alleen is niet voldoende om congestief hartfalen vast te stellen. Hiervoor wordt er ook nog een radiografie genomen om longoedeem of pleuraal vocht op te sporen.

HCM is erfelijk en het verantwoordelijke gen vererft autosomaal dominant. Dat wil zeggen, wanneer 1 van beide ouders de afwijking draagt, de kans groot is dat > 50% van de kittens de afwijking zullen erven.

Nadeel van het echocardiografisch onderzoek is dat het onderzoek zeer regelmatig moet uitgevoerd worden.

Daarom is men sterk op zoek gegaan om de aangetaste katten, of katten die het verantwoordelijke gen dragen, vroeger te kunnen aanduiden. Dit gaat via een DNA test op een bloedstaal van de kat. Eén gemuteerd gen, HCM1 genoemd, is verantwoordelijk voor 50% van alle HCM bij de Main Coon, en dit kan reeds via DNA getest worden. Helaas is er reeds een HCM2 gevonden die ook verantwoordelijk is voor HCM ontwikkeling bij de Maine Coon en die nog niet via DNA kan opgespoord worden. Zodoende blijft een echocardiografisch onderzoek de hoeksteen om HCM op te sporen.

Voor alle duidelijkheid, een DNA test voor HCM bij de Britse Korthaar is er (nog) niet. Deze moeten nog steeds periodiek echografisch onderzocht worden.

Prognose

De gemiddelde overlevingsduur voor een kat met HCM is 500 dagen. Dit is natuurlijk sterk afhankelijk van wanneer de diagnose gesteld is, als de kat al in congestief hartfalen is, als er nog bijkomende aandoeningen zijn (hoge bloeddruk, nierinsufficiëntie, hyperthyroïdie) en hoe de kat reageert op de hartmedicatie.